Tây Ninh tăng cường quản lý khoáng sản để đáp ứng nhu cầu phát triển

Tây Ninh đang đẩy mạnh công tác quản lý và khai thác khoáng sản nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của các dự án xây dựng quan trọng trên địa bàn. Việc khai thác khoáng sản không chỉ đảm bảo nguồn cung vật liệu xây dựng mà còn hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, cân bằng giữa kinh tế và môi trường.

Mỏ đá vôi xi măng Scroc Con Trăng, xã Tân Hòa, huyện Tân Châu

Theo thống kê, Tây Ninh hiện có trữ lượng khoáng sản đáng kể, bao gồm 49,1 triệu m³ đá xây dựng, 18,7 triệu m³ cát xây dựng, 9,1 triệu m³ sỏi cuội, 276 triệu m³ đất san lấp và 2,6 triệu m³ than bùn. Nhằm đáp ứng nhu cầu đến năm 2030, tỉnh đã quy hoạch khai thác hợp lý, tránh tình trạng khai thác tràn lan làm ảnh hưởng đến môi trường.

Tính đến tháng 3/2025, tỉnh đã cấp 34 giấy phép khai thác khoáng sản, đảm bảo nguồn cung cho các dự án trọng điểm. Trong năm 2025, nhu cầu sử dụng vật liệu xây dựng dự kiến gồm 2 triệu m³ đá, 1,75 triệu m³ cát, 1,5 triệu m³ đất sét và 20 triệu m³ vật liệu san lấp. Để đảm bảo cung ứng ổn định, tỉnh đã xác định các khu vực khai thác cụ thể và tăng cường kiểm soát hoạt động khai thác, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác trái phép.

Nhằm phục vụ các công trình lớn như cao tốc TP.HCM - Mộc Bài, đường vành đai, khu công nghiệp và khu đô thị mới, Tây Ninh đã quy hoạch 9 điểm mỏ đất san lấp với tổng diện tích 378,7 ha và trữ lượng 44,67 triệu m³. Việc khai thác được triển khai theo lộ trình hợp lý, đảm bảo cung cấp kịp thời và tiết kiệm chi phí vận chuyển.

Bãi cát xây dựng hồ Dầu Tiếng, huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Minh

Dự báo đến năm 2030, nhu cầu vật liệu xây dựng sẽ tiếp tục tăng mạnh với 12,2 triệu m³ đá xây dựng, 10,8 triệu m³ cát và 55,3 triệu m³ vật liệu san lấp. Để đáp ứng nhu cầu dài hạn, tỉnh đã bổ sung 22 khu vực khai thác tiềm năng, nâng tổng trữ lượng khai thác lên 134,6 triệu m³. Đồng thời, tỉnh yêu cầu các doanh nghiệp khai thác thực hiện đầy đủ nghĩa vụ cải tạo, phục hồi môi trường sau khai thác.

Nhìn chung, nguồn cung khoáng sản của Tây Ninh đến năm 2030 vẫn dư thừa so với nhu cầu, đảm bảo đủ vật liệu cho các dự án phát triển. Tuy nhiên, để tránh tác động tiêu cực đến môi trường, tỉnh sẽ tiếp tục kiểm soát hoạt động khai thác một cách chặt chẽ, đảm bảo sự phát triển hài hòa giữa kinh tế và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

Bên cạnh tiềm năng lớn, việc khai thác khoáng sản tại Tây Ninh cũng đang đối mặt với nhiều thách thức. Một số doanh nghiệp vi phạm quy định khai thác như vượt công suất, khai thác sai thiết kế hoặc không lưu trữ đầy đủ dữ liệu theo quy định. Trong giai đoạn 2019-2024, tỉnh đã tổ chức 22 cuộc thanh tra, phát hiện 14 tổ chức vi phạm với tổng số tiền xử phạt gần 2 tỷ đồng. Tuy nhiên, một số trường hợp chỉ bị xử phạt hành chính mà chưa có biện pháp chế tài mạnh hơn.

Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, Tây Ninh đang áp dụng các biện pháp giám sát chặt chẽ hơn như sử dụng công nghệ giám sát thông minh, bao gồm hệ thống camera giám sát trực tuyến tại các mỏ khai thác, ứng dụng dữ liệu viễn thám để phát hiện khai thác trái phép và phần mềm quản lý khai thác khoáng sản nhằm theo dõi sản lượng khai thác theo thời gian thực. Ngoài ra, tỉnh cũng tăng cường thanh tra định kỳ và có thể đình chỉ hoặc thu hồi giấy phép đối với các doanh nghiệp vi phạm nghiêm trọng. Tỉnh cũng yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ phục hồi môi trường sau khai thác, đồng thời phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành và địa phương để kiểm soát hoạt động khai thác.

Mỏ đá xây dựng ấp Lộc Trung, xã Lộc Ninh, huyện Dương Minh Châu, Tây Ninh

Tây Ninh cũng đang triển khai nhiều biện pháp nhằm hướng tới khai thác khoáng sản bền vững. Tỉnh tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác, khuyến khích doanh nghiệp áp dụng công nghệ tiên tiến để giảm thiểu tác động môi trường. Luật Địa chất và Khoáng sản 2024 cũng đặt ra yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp khai thác, bao gồm sử dụng công nghệ thân thiện với môi trường và áp dụng hệ thống giám sát thông minh để quản lý khai thác hiệu quả.

Với những giải pháp quyết liệt, Tây Ninh không chỉ đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế mà còn đảm bảo việc khai thác khoáng sản diễn ra một cách có kiểm soát, góp phần bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường bền vững.