Quyết định Về việc hủy và cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho bà Đường Thị Hương

Một số giải pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi gia cầm

Theo báo cáo của Cục Thú y, từ đầu năm 2023 đến nay đã phát sinh 07 ổ dịch Cúm gia cầm (CGC) A/H5N1 tại 04 tỉnh (Ninh Bình,Cao Bằng, Nghệ An, Quảng Nam). Tổng số gia cầm mắc bệnh, chết và tiêu hủy là 9.604 con. Cục Thú y nhận định các ổ dịch CGC từ đầu năm đến nay là do vi rút A/H5N1 phân bố rải rác tại các tỉnh Đông Bắc và miền Trung, chủ yếu xảy ra tại hộ chăn nuôi gia cầm nhỏ lẻ, chưa được tiêm phòng vắc xin CGC. Trong thời gian tới, nguy cơ dịch bệnh CGC lây lan và xảy ra trên phạm vi rộng là rất cao do: (i) Tổng đàn gia cầm lớn, chăn nuôi nhỏ lẻ còn chiếm đa số, chưa đảm bảo yêu cầu vệ sinh thú y, nhiều đàn gia cầm chưa được tiêm phòng vắc xin; (ii) Vi rút CGC (các chủng vi rút A/H5 bao gồm: H5N1, H5N6, H5N8,…) lưu hành ở nhiều địa phương với tỷ lệ khá cao (khoảng 6%); (iii) Giao thương buôn bán, vận chuyển, tiêu thụ gia cầm, sản phẩm gia cầm trong nước tăng mạnh, giết mổ nhỏ lẻ còn rất phổ biến (cả nước còn trên 22.000 điểm giết mổ nhỏ lẻ); (iv) Tình trạng nhập lậu gia cầm, sản phẩm gia cầm còn xảy ra tại các tỉnh biên giới; (v) Thời tiết diễn biến cực đoan, mưa lũ, chuyển lạnh, làm giảm sức đế kháng của vật nuôi, tạo điều kiện cho mầm bệnh phát triển.

Trên địa bàn tỉnh Tây Ninh từ đầu năm đến nay bệnh CGC không xảy ra. Nhưng nguy cơ bệnh phát sinh và lây lan trong thời gian tới cao do: thời tiết thay đổi bất thường thuận lợi cho vi rút CGC phát triển; kết quả giám sát chủ động cho thấy mầm bệnh còn lưu hành ở ngoài môi trường.

Để chủ động trong công tác phòng chống dịch bệnh CGC nhất là trong bối cảnh hiện nay, diễn biến dịch bệnh phức tạp, một số dịch bệnh nguy hiểm trên đàn gia cầm rất dễ bùng phát (CGC, Newcatle…) thì giải pháp chăn nuôi an toàn sinh học (ATSH) là biện pháp an toàn nhất để bảo vệ sức khỏe đàn gia cầm. Lợi ích của chăn nuôi ATSH trước tiên là sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao, phát triển chăn nuôi bền vững. Ngoài ra, sức khỏe đàn gia cầm còn được quản lý, giám sát, ngăn chặn tối đa sự xâm nhập của mầm bệnh; giảm thiểu tác động của môi trường bên ngoài đến sức khỏe đàn gia cầm, người chăn nuôi chủ động đối phó với dịch bệnh.

Các biện pháp ATSH cần được chú trọng và coi là một phần công việc hàng ngày của người chăn nuôi. Ba yếu tố cơ bản của ATSH người chăn nuôi cần quan tâm:

1. Giữ khoảng cách và kiểm soát ra vào

Giữ khoảng cách hoặc cách ly có nghĩa là tạo ra khoảng cách để giữ cho gia cầm, giữ cho các trại chăn nuôi gia cầm không bị nhiễm bệnh bằng cách tránh xa những nguồn lây nhiễm (gia cầm ốm, chết, gia cầm mang trùng, con người, thức ăn nước uống, chất thải chăn nuôi, dụng cụ, trang thiết bị chăn nuôi, động vật khác...)

Giữ khoảng cách và kiểm soát tốt ra vào được cho là biện pháp đầu tiên và có hiệu quả tốt nhất để đạt được mức độ ATSH cao. Nếu mầm bệnh không xâm nhập được vào chuồng nuôi gia cầm, thì không thể xảy ra sự lây nhiễm.

Các việc cần làm để đảm bảo việc giữ khoảng cách:

• Các trại nuôi gia cầm cần cách xa nhau, cách xa khu dân cư, cơ sở công cộng.
• Các trại chăn nuôi cần có hàng rào, có cổng luôn đóng, có biển hiệu để hạn chế người ra vào.
• Khu chăn nuôi, chuồng nuôi cần bố trí hợp lý, có hố sát trùng ở cổng ra vào.
• Cách ly gia cầm mới mua về, gia cầm ốm và nghi ốm.
• Có nơi chứa và xử lý chất thải riêng, cách biệt khu chăn nuôi.
• Có nơi chứa thức ăn và dụng cụ chăn nuôi riêng biệt.
• Kiểm soát sự ra vào của người chăn nuôi, bao gồm người buôn bán, vận chuyển hàng hóa và thú y viên.
• Kiểm soát và khống chế động vật khác ra vào trại chăn nuôi.
• Kiểm soát con giống và việc vận chuyển giống.
• Áp dụng cùng vào cùng ra.

2. Giữ vệ sinh. 

Giữ vệ sinh có nghĩa là quét dọn và làm sạch thường xuyên hoặc định kỳ.

Để đảm bảo việc giữ vệ sinh cần:

• Quét dọn sạch sẽ chuồng nuôi, khu vực xung quanh chuồng hàng ngày.
• Sử dụng dụng cụ cọ rửa và nước để làm sạch những dụng cụ như ủng, giày dép, dụng cụ chăn nuôi ...
•  Dùng bơm cao áp rửa sạch xe cộ, nền, tường của chuồng nuôi, nhà nuôi.
•  Việc rửa bằng chất tẩy rửa hoặc chất sát trùng sẽ cho hiệu quả diệt trùng cao hơn.

Để đảm bảo vệ sinh cá nhân phòng chống lây nhiễm cần:

• Rửa tay trước và sau khi tiếp xúc với gia cầm và các nguồn lây bằng xà phòng và nước sạch.
• Bố trí ủng và quần áo bảo hộ lao động chuyên biệt cho khu vực nuôi; ngay tại chỗ ra vào để tiện sử dụng.

3. Chủ động tiêu diệt mầm bệnh bằng vệ sinh và khử trùng

Là việc dùng các hóa chất sát trùng với nồng độ đảm bảo để tiêu diệt mầm bệnh. Có rất nhiều chất sát trùng có thể diệt mầm bệnh, với điều kiện:

• Được sử dụng đúng nồng độ (như nhà sản xuất khuyến cáo).
• Tiếp xúc đủ lâu với bề mặt cần khử trùng đã được vệ sinh, làm sạch.

Mầm bệnh rất nhỏ, thường ẩn chứa bên trong các chất bẩn, vật dụng và dễ bị che phủ đi bởi các chất hữu cơ như phân, chất thải, do đó các thuốc sát trùng sẽ không thể ngấm vào bên trong chất bẩn với một nồng độ đủ cao để có thể diệt được mầm bệnh và nhiều thuốc sát trùng có thể bị vô hiệu hóa bởi các chất hữu cơ.

Do đó, với các vật dụng như phương tiện vận chuyển, trang thiết bị chăn nuôi… khi vào (hoặc ra) trang trại cần được làm sạch triệt để để loại bỏ hầu hết những mầm bệnh lây nhiễm. Việc sát trùng chỉ hiệu quả khi vật dụng đã được vệ sinh, làm sạch và thời gian tiếp xúc với hóa chất đủ lâu.

Bước này trong thực tế  thường khó thực hiện đúng do đó là bước kém hiệu quả nhất và là bước cuối cùng trong ATSH, được áp dụng sau khi đã làm vệ sinh cẩn thận bề mặt vật dụng.

Để thực hiện tốt được các giải pháp ATSH trong chăn nuôi gia cầm, người chăn nuôi cần phải chấp thuận hàng loạt sự thay đổi về thái độ và hành vi của mình để giảm nguy cơ lây nhiễm trong tất cả các hoạt động chăn nuôi.

Dương Quốc Hoàng – Trạm CN&TY DMC